พระพุทธมหาธรรมราชา วัดไตรภูมิ อำเภอเมืองฯ จังหวัดเพชรบูรณ์

พระพุทธมหาธรรมราชา วัดไตรภูมิ อำเภอเมืองฯ จังหวัดเพชรบูรณ์ 

ในช่วงที่ลัทธิวัชรยานของกัมพูชา เป็นศาสนาหลักของราชอาณาจักร คือรัชสมัยของพระเจ้า ชัยวรมันที่ ๗ (พ.ศ. ๑๗๒๔ - ๑๗๕๗? / ค.ศ. 1181 - 1214?) ได้มีการสร้างพระไภษัชยคุรุไวฑูรย ประภาขึ้นเป็นจำนวนมาก พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภา คือ พระพุทธเจ้าที่ลัทธิมหายานสร้างขึ้นเพื่อรักษาโรคภัยไข้เจ็บ ประดิษฐานเป็นพระประธานในอโรคยศาล ที่พระองค์ได้ทรงสร้างขึ้น ทั่วพระราชอาณาจักร ซึ่งหลังจากพระองค์เสด็จขึ้นครองราชย์ได้ห้าปี ทรงสร้างอโรคยศาลขึ้นถึง ๑๐๒ แห่ง พระ-ไภษัชยคุรุ มีพุทธลักษณะเป็นพระพุทธปฏิมาประทับขัดสมาธิราบ ปางสมาธิ ทรงเครื่อง นาคปรก เหมือนกับพระวัชรสัตว์พุทธะ ทุกประการ ยกเว้นแต่ทรงครองจีวรห่มดอง ชายจีวรพับทบลงเหนือพระอังสาซ้าย และทรงถือหม้อน้ำมนต์ ที่มีฝาหัวเม็ดทรงมัณฑ์ในพระหัตถ์ขวา ซึ่งพระพุทธมหาธรรมราชา วัดไตรภูมิ อำเภอเมืองฯ จังหวัดเพชรบูรณ์ มีพุทธลักษณะที่สอดคล้องกับพระไภษัชยคุรุทุกประการ ยกเว้นแต่ขนดและพังพานของพญานาคที่ได้ สูญหายไป